Vuurwerkangst

Vuurwerkangst

De hele maand december en in een deel van januari kan er vuurwerk worden afgestoken. Veel huisdieren reageren daar erg nerveus op, zowel binnen- als buitenshuis. Ze worden niet alleen geconfronteerd met hard geknal, maar ook met lichtflitsen en trillingen en zelfs door geuren die vrijkomen bij het afsteken van vuurpijlen. Een aantal dieren kan hierdoor zelfs zo angstig worden, dat hun gezondheid zowel lichamelijk als psychisch wordt aangetast. Sommige dieren willen zich de hele dag verstoppen en andere proberen juist in blinde paniek te ontsnappen en kunnen zelfs weglopen.

Door vervelende ervaringen of door herhaaldelijk schrikken kunnen dieren een echte fobie voor vuurwerk ontwikkelen maar ook voor andere harde geluiden. Het wordt dan van kwaad tot erger waarbij de angst gegeneraliseerd kan worden en uw dier ook angstig wordt voor onweer, luchtballonnen, helikopters, enz.

Vuurwerkangst is een veel voorkomend probleem bij honden. Tussen de 40-70% van de honden heeft een geluids-overgevoeligheid waar vuurwerkangst ook onder valt. Ook bij katten kan vuurwerkangst een probleem zijn.

Heeft u een hond, kat of paard met angst voor vuurwerk en/of andere geluiden dan kunnen we u en uw dieren daarmee helpen. Wij hebben hiervoor een speciaal vuurwerk consult. Tijdens dit consult bij de dierenarts gaan wij met u opzoek naar de beste oplossing voor u huisdier.

Heeft uw dier medicatie nodig (lees verderop): begin hier tijdig mee.
Let op! De regelgeving is veranderd. Vuurwerk medicatie mag alleen nog voorgeschreven worden door een dierenarts. Hiervoor moet een vuurwerk-consult ingepland worden. In veel gevallen kan dit ook telefonisch. U kunt dit dus niet meer zomaar afhalen bij de balie. Wat u wel af kunt halen aan de balie zijn de ‘ondersteunende middelen’ zoals Zylkene, Adaptil en Feliway Happy Snack. Ons advies: neem tijdig contact op zodat wij u en uw huisdier de juiste hulp/zorg kunnen bieden.

Aanwijzingen bij uw dier die wijzen op vrees en angst:

• Oren naar beneden of achteren en staart omlaag/tussen de benen
• Lage houding
• Terugtrekken van de mondhoeken
• Verhoogde waakzaamheid: alsmaar aan het “scannen”
• Hyperactiviteit: rusteloosheid, ijsberen, ronddraaien
• Vocaliseren: blaffen, janken bij honden en miauwen bij katten
• Omrollen op de rug
• Plassen
• Likken
• Oogcontact vermijden
• Overspronggedrag
• Aandacht-vragend gedrag kan toe- of afnemen
• Verstoppen, pogingen om te ontsnappen, weglopen
• Verminderde eetlust
• Beven, vergrote pupillen, kwijlen, versnelde ademhaling/hijgen en hoge  hartslag

Tips voor oudejaarsdag en de jaarwisseling

Er zijn verschillende manieren om met deze angst om te gaan. In de eerste instantie is het van belang om het blootstellen van het dier aan de prikkels die het ongewenste angstgedrag veroorzaken te voorkomen. Bij voorspelbaar vuurwerk is het van belang uw dier op een veilige afstand te houden of het zelfs weg te brengen naar een rustige omgeving bv een vertrouwd pension of een ander bekend oppas-adres.

Als de prikkels niet kunnen worden vermeden is het van belang om de intensiteit van de prikkels te verlagen.

Tips hiervoor zijn:

• Ramen en deuren dicht
• Gordijnen/rolluiken dicht
• Achtergrond geluiden gebruiken als TV of radio aanzetten. Zorg dat deze ook weer niet zo hard aan staan dat het dier juist overprikkeld wordt.    
• Deken over de bench leggen of zet de mand op een andere, rustigere plek in huis.                                                                                                                                            

Tegenwoordig zijn er ook geluiddempende koptelefoons voor honden zoals Mutt Muffs (www.safeandsoundpets.com of Amazon) of oordopjes die gebruikt kunnen worden. Daarnaast bestaan er ook Doggles, dit zijn speciale zonnebrillen voor honden die bang zijn voor de flitsen van het vuurwerk.

Wat kunt u nog verder zélf doen?

Rustig blijven: blijf rustig bij harde knallen. Als de baas rustig blijft, ziet de hond dit als voorbeeld. Is uw hond erg geschrokken, blijf dan staan en laat uw hond herstellen. Bij direct doorlopen kan de schrikreactie versterkt worden.

Steun uw hond: zorg dat u in de buurt blijft als uw hond erg bang is, geef hem de mogelijkheid bij u te zijn. Met overdreven aaien en troosten wordt het alleen maar erger, de hond wordt daarmee beloond voor het bang zijn. Maar ook met, zoals zo vaak wordt geadviseerd, de hond negeren wordt het alleen maar moeilijker gemaakt voor de hond. Dus kies voor: steunen, aanwezig zijn en vastigheid bieden. Laat de hond niet alleen, ook als hij niet bang is. De jaarwisseling is een stressvolle ervaring waarin de baas als vertrouwd persoon een veilige haven is.

Uitlaten: laat de hond aangelijnd uit. Check de lijn, de gespen en de musketonhaken of ze nog stevig zijn. Is de hond erg bang, gebruik dan een tuig in combinatie met een halsband. Neem geen enkel risico, als de hond schrikt en wegloopt is het leed niet te overzien. Laat uw hond liever een paar keer kort uit, in plaats van een lange wandeling met veel knallen en stress en kies zoveel mogelijk rustige uitlaatplekken uit. Verder is het handig om momenten uit te kiezen wanneer het rustiger is met het vuurwerk, bv ‘s morgens vroeg en rond etenstijd. Ook kan het helpen om samen met een niet-angstige hond te gaan wandelen. Angstige honden kunnen elkaar juist aansteken! Ze imiteren elkaars gedrag, zowel goed- als slecht gedrag.

Houdt uw kat binnen

Kauwen ontspant: door te kauwen op een lekkere kluif komen er stoffen vrij bij de hond waardoor hij zich kan ontspannen. Koop een heerlijke grote kluif, maar als hij hem niet wil aannemen dan is hij écht te bang en kunt u hem het beste gewoon bij u op z’n veilige plekje laten liggen.    

Geef uw dier veel afleiding en begin hiermee in de middag

Praktisch: zorg dat de chip van uw dier gecontroleerd is en aangemeld is, onze paraveterinairen kunnen u daarmee helpen

HELP, mijn hond is echt heel erg bang!

Als bovenstaande tips allemaal niet werken en uw dier echt heel bang is, dan is het mogelijk om hem door deze periode heen te helpen met ondersteunende medicatie.   In overleg met de dierenarts kan er gekozen worden om kalmerende medicatie voor te schrijven die angst en spanning verminderen.      

HONDEN

Sileo

Sileo is geregistreerd voor honden ter vermindering van acute angst en stress die samenhangt met geluid, zo ook geluid door vuurwerk. Dit is een plakkerige gel die toegediend moet worden op het mondslijmvlies (niet op of onder de tong, maar achterin de wangzak). Sileo is specifiek bedoeld voor oudjaarsdag zelf. De eerste dosis kan gegeven worden bij de eerste signalen van angst bij de hond of bij de eerste vuurwerk-knal danwel onweers-knal. Na de eerste dosis mag Sileo voor 1 gebeurtenis 5x worden gegeven, steeds met 2 uur ertussen. Tot 15 min na toedienen geen eten geven. Er is voorzichtigheid geboden bij honden < 16 weken en >17 jaar of < 2 kg.

Voor katten is Sileo niet veterinair geregistreerd maar kan het in bepaalde gevallen wel worden toegepast.

Tessie

Nieuw op de markt sinds 2023 is Tessie ( werkzame stof tasipimidine). De stof remt het vrijkomen van noradrenaline waardoor de schrikreactie en opwinding afnemen. Het is advies is 1uur voor de gift en 1 uur na de gift geen eten te geven. Het mag tot maximaal 3x per 24u herhaald worden, met minimaal 3uur tussen 2 giften en voor max 9 opeenvolgende dagen. Tessie is niet geschikt voor honden < 2 kg lichaamsgewicht of katten. Er is voorzichtigheid geboden bij dieren < 6 maanden of > 14 jaar.

Pexion

Pexion (werkzame stof imepitoine)is, behalve voor epilepsie, ook geregistreerd voor het verminderen van onrust en angst geassocieerd met een fobie voor harde geluiden bij honden. Het activeert bepaalde receptoren in het lichaam waardoor angst en onrust afnemen.

Het advies is om minimaal twee dagen voor oudjaar te starten maar Pexion kan ook al veel eerder toegediend worden. De dosering is 2xdaags en het is daarbij van belang dat er iedere keer dezelfde hoeveelheid tijd zit tussen het geven van de tablet en het voer. Er is voorzichtigheid geboden bij dieren < 2.5 kg of < 12 maanden leeftijd.

KATTEN

Bonqat

Voor onze katten is er anno 2023 een nieuw middel op de markt gekomen: Bonqat (werkzame stof pregabaline), veterinair geregistreerd voor de verlichting van acute ongerustheid en angst, geassocieerd met vervoer en dierenartsenbezoeken. Het is een eenmalige dosis in de vorm van een drank.

Gabapentine

Voorheen was dit het middel dat als eerste keus voor katten werd ingezet maar door de komst van het geregistreerde product Bonqat heeft laatst genoemde de wettelijke voorkeur. Gabapentine is een eenmalige gift . Het zit in een capsule die open gemaakt kan worden om de stof over het voer of in iets lekkers te geven.

Algemeen: laat dieren die medicatie hebben gekregen niet alleen thuis

Natuurlijke middelen:
Als u een reden heeft om geen reguliere medicatie te gebruiken, zijn er ook natuurlijke middelen waarmee de hond ondersteund kan worden.  Middelen die regelmatig en veilig ingezet worden ter ondersteuning bij vuurwerkangst zijn:

Zylkene en Telizen:  Dit is een voederadditief dat ondersteuning biedt aan honden en katten bij angst- en/of stresssituaties of voorafgaand aan een te voorziene stressperiode. Het grootste effect daarvan zal pas gemerkt worden als er op tijd mee begonnen wordt.  Dit middel kan zowel op korte- als lange termijn worden ingezet.

Veggiedent Zen: Dit is een kauwstick op basis van groene thee. Zoals eerder vermeld, heeft kauwen een rustgevende werking. Daarnaast bevat het Ltheanine. L-theanine heeft ook een rustgevende werking.

Thundershirt: een soort T-shirt dat strak om de hond zit met verschillende drukpunten. Het principe is gebaseerd op inbakeren van babies en TTouch. De druk van het shirt op het lichaam ervaart de hond als rustgevend.                                                                                                                                           

Adaptil: Adaptil is verkrijgbaar in de vorm van tabletten of een halsband. Er worden synthetische feromonen en (geur)stoffen met een kalmerende werking  afgeven die de hond een veiliger gevoel geven. Begin minstens 2 weken van te voren zodat het middel kan inwerken. Ze zijn ook goed in te zetten bij training!

Feliway: Voor de katten in deze categorie is er Feliway. Feliway werkt ook op basis van synthetische feromonen en (geur)stoffen met een kalmerende werking. Feliway is verkrijgbaar in een verdamper en spray vorm.

Feliway Happy Snack: Nieuw en veel belovend. Dit is een snackstaafje voor poezen met een heerlijke smeuiige kipsmaak ( dus niet voor dieren met een voedselallergie) en als werkzame stof alfa-casozepine (het zelfde stofje dat een mok warme melk voor het slapen gaan haar kalmerende effect geeft ). Begin hiermee rond Kerst, zodat er een mooie spiegel opgebouwd kan worden (of wellicht ook voor Kerst om de onrust met de feestdagen te tackelen)

Training

De lange termijn aanpak richt zich op ruim van te voren trainen op (harde) geluiden zodat dieren niet of minder bang zijn.

Misschien lijkt het overdreven om voor vuurwerkangst een hele training te doorlopen, het probleem is immers maar tijdelijk aanwezig. Het gevaar echter met een dergelijke angst is dat het dier zijn angst kan gaan generaliseren. Hiermee wordt bedoeld dat de hond of kat in eerste instantie alleen bang is voor de echte harde vuurwerk knallen maar dat dit later ook over kan gaan in angst voor zachtere geluiden: zachtere knalletjes, onweer in de verte, dichtslaande keukenkastjes, een boek dat op tafel wordt gelegd, het sluiten voor een autoportier, enz. Sommige dieren reageren uiteindelijk met paniek op alles wat maar een beetje geluid geeft. Andere dieren associëren vuurwerkgeluiden met buiten en durven de deur niet meer uit, ook als het vuurwerk allang verdwenen is. Dit gaat niet vanzelf over en kan steeds erger worden.

Het loont dan ook zeker de moeite om vuurwerkangst weg te trainen. Wij raden aan om deze training te gaan doen met behulp van een professional.

Wij wensen u en uw dier een fijne feestdagen en een voorspoedig nieuwjaar!

Team De Berg