De hele maand december en in een deel van januari wordt er vuurwerk afgestoken. Veel huisdieren reageren daar erg nerveus op, zowel binnen- als buitenshuis. Ze worden niet alleen geconfronteerd met hard geknal, maar ook met lichtflitsen en trillingen en zelfs door geuren die vrijkomen bij het afsteken van vuurpijlen. Een aantal dieren kan hierdoor zelfs zo angstig worden, dat hun gezondheid zowel lichamelijk als psychisch wordt aangetast. Sommige dieren willen zich de hele dag verstoppen en andere proberen juist in blinde paniek te ontsnappen en kunnen zelfs weglopen.
Door vervelende ervaringen of door herhaaldelijk schrikken kunnen dieren een echte fobie voor vuurwerk ontwikkelen maar ook voor andere harde geluiden. Het wordt dan van kwaad tot erger waarbij de angst gegeneraliseerd kan worden en uw dier ook angstig wordt voor onweer, luchtballonnen, helikopters, enz.
Vuurwerkangst is een veel voorkomend probleem bij honden. Tussen de 40-70% van de honden heeft een geluids-overgevoeligheid waar vuurwerkangst ook onder valt. Er zijn rassen die gevoeliger zijn voor geluiden dan andere, het komt vooral voor bij herders en collies. Maar ook bij katten kan vuurwerkangst een probleem zijn.
Aanwijzingen bij uw dier die wijzen op vrees en angst:
Tips voor oudjaarsdag en de jaarwisseling
Er zijn verschillende manieren om met deze angst om te gaan. In de eerste instantie is het van belang om het blootstellen van het dier aan de prikkels die het ongewenste angstgedrag veroorzaken te voorkomen. Bij voorspelbaar vuurwerk is het van belang uw dier op een veilige afstand te houden of het zelfs weg te brengen naar een rustige omgeving bv een vertrouwd pension of een ander bekend oppas adres.
Als de prikkels niet kunnen worden vermeden is het van belang om de intensiteit van de prikkels te verlagen .
Tips hiervoor zijn:
Wat kunt u nog verder zélf doen?
Rustig blijven: blijf rustig bij harde knallen. Als de baas rustig blijft, ziet de hond dit als voorbeeld. Is uw hond erg geschrokken, blijf dan staan en laat uw hond herstellen. Bij direct doorlopen kan de schrikreactie versterkt worden.
Steun uw hond: zorg dat u in de buurt blijft als uw hond erg bang is, geef hem de mogelijkheid bij u te zijn. Met overdreven aaien en troosten wordt het alleen maar erger, de hond wordt daarmee beloond voor het bang zijn. Maar ook met, zoals zo vaak wordt geadviseerd, de hond negeren wordt het alleen maar moeilijker gemaakt voor de hond. Dus kies voor: steunen, aanwezig zijn en vastigheid bieden. Laat de hond niet alleen, ook als hij niet bang is. De jaarwisseling is een stressvolle ervaring waarin de baas als vertrouwd persoon een veilige haven is.
Uitlaten: laat de hond aangelijnd uit. Check de lijn, de gespen en de musketonhaken of ze nog stevig zijn. Is de hond erg bang, gebruik dan een tuig in combinatie met een halsband. Neem geen enkel risico, als de hond schrikt en weglooptt is het leed niet te overzien. Laat uw hond liever een paar keer kort uit, in plaats van een lange wandeling met veel knallen en stress en kies zoveel mogelijk rustige uitlaatplekken uit. Verder is het handig om momenten uit te kiezen wanneer het rustiger is met het vuurwerk, bv ‘s morgens vroeg en rond etenstijd. Ook kan het helpen om samen met een niet-angstige hond te gaan wandelen. Angstige honden kunnen elkaar juist aansteken! Ze imiteren elkaars gedrag, zowel goed- als slecht gedrag.
Check de chip van uw dier: Wanneer er een angst-moment optreedt, kan het zijn dat u dier wegloopt of verdwaalt. Het is daarom belangrijk dat de chip van uw dier juist geregistreerd staat. Komt u hier niet uit? Onze paraveterinairen helpen uw graag.
Kauwen ontspant: door te kauwen op een lekkere kluif komen er stoffen vrij bij de hond waardoor hij zich kan ontspannen. Koop een heerlijke grote kluif, maar als hij hem niet wil aannemen dan is hij écht te bang en kunt u hem het beste gewoon bij u op z’n veilige plekje laten liggen.
Help, mijn hond is echt heel erg bang!
Als bovenstaande tips allemaal niet werken en uw dier echt heel bang is, dan is het mogelijk om hem door deze periode heen te helpen met ondersteunende medicatie. In overleg met de dierenarts kan er gekozen worden om kalmerende tabletten voor te schrijven die angst en spanning verminderen.
Natuurlijke middelen:
Als u een reden heeft om geen reguliere medicatie te gebruiken, zijn er ook natuurlijke middelen waarmee de hond ondersteund kan worden. Middelen die regelmatig en veilig ingezet worden ter ondersteuning bij vuurwerkangst zijn:
Zylkene / Telizen: dit is een voederadditief dat ondersteuning biedt aan honden en katten bij angst- en/of stresssituaties of voorafgaand aan een te voorziene stressperiode. Het grootste effect daarvan zal pas gemerkt worden al er op tijd mee begonnen wordt. Dit middel kan zowel op korte- als lange termijn worden ingezet.
Thundershirt: een soort T-shirt dat strak om de hond zit met verschillende drukpunten. Het principe is gebaseerd op inbakeren van baby’s en TTouch. De druk van het shirt op het lichaam ervaart de hond als rustgevend.
Veggiedent Zen: Dit is een kauwstick op basis van groene thee. Zoals eerder vermeld geeft kauwen een rustgevende werking daarnaast bevat het Ltheanine. L-theanine geeft ook een rustgevende werking.
Ga niet zelf aan de slag met kruiden of homeopathie. In tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt, gaat de uitspraak “baat het niet dan schaadt het niet” zeker niet altijd op! Bovenstaande middelen zijn veilig, maar doe voor andere middelen, ook als ze natuurlijk zijn, een beroep op de dierenarts.
Is een natuurlijk middel u “te vaag” maar ziet u reguliere medicatie ook niet zitten?
Dan is er een “tussenweg”:
Adaptil (vroeger DAP). Adaptil is verkrijgbaar in de vorm van een elektrische verstuiver, een halsband of een spray en verspreidt synthetische feromonen, geurstoffen met een kalmerende werking die de hond een veiliger gevoel geven. Begin minstens 2 weken van te voren zodat het middel kan inwerken. Ze zijn ook goed in te zetten bij training!
Belangrijk bij AL deze genoemde middelen is u te realiseren dat het HULPmiddelen zijn! Het zijn geen wondermiddelen die heel eenvoudig de angst kunnen laten verdwijnen. De beste resultaten worden verkregen door de inzet van deze middelen te combineren met training. Vroegtijdige training, dus niet in de laatste week van december maar al in de zomer en met een ervaren trainer.
Training
De lange termijn aanpak richt zich op ruim van te voren trainen op (harde) geluiden zodat dieren niet of minder bang zijn.
Misschien lijkt het overdreven om voor vuurwerkangst een hele training te doorlopen, het probleem is immers maar tijdelijk aanwezig. Het gevaar echter met een dergelijke angst is dat het dier zijn angst kan gaan generaliseren. Hiermee wordt bedoeld dat de hond of kat in eerste instantie alleen bang is voor de echte harde vuurwerkknallen maar dat dit later ook over kan gaan in angst voor zachtere geluiden: zachtere knalletjes, onweer in de verte, dichtslaande keukenkastjes, een boek dat op tafel wordt gelegd, het sluiten voor een autoportier, enz. Sommige dieren reageren uiteindelijk met paniek op alles wat maar een beetje geluid geeft. Andere dieren associëren vuurwerkgeluiden met buiten en durven de deur niet meer uit, ook als het vuurwerk allang verdwenen is. Dit gaat niet vanzelf over en kan steeds erger worden.
Het loont dan ook zeker de moeite om te proberen de vuurwerkangst weg te trainen. U moet daar wel op tijd mee beginnen. Vuurwerktraining bestaat meestal uit dat vuurwerkgeluiden steeds gecombineerd worden met iets leuks of iets lekkers. Er zijn een aantal verschillende soorten trainingstechnieken die vaak ook in combinatie met elkaar worden toegepast. Laat u hierin adviseren door een erkende honden- of kattengedragstherapeut.
Wij wensen u en uw dier bij voorbaat een fijne jaarwisseling en een voorspoedig 2023!
Team Dierenkliniek de Berg, Amersfoort
December 2022
Bron: Faculteit der Diergeneeskunde Utrecht
Neem contact op met De Berg
