Vuurwerkangst bij de hond

De hele maand december en in een deel van januari wordt er vuurwerk afgestoken. Veel huisdieren reageren daar erg nerveus op, zowel binnen- als buitenshuis. Ze worden niet alleen geconfronteerd met hard geknal, maar ook met lichtflitsen en trillingen en zelfs door geuren die vrijkomen bij het afsteken van vuurpijlen. Een aantal dieren kan hierdoor zelfs zo angstig worden, dat hun gezondheid zowel lichamelijk als psychisch wordt aangetast. Sommige dieren willen zich de hele dag verstoppen en andere proberen juist in blinde paniek te ontsnappen en kunnen zelfs weglopen.

Door vervelende ervaringen of door herhaaldelijk schrikken kunnen dieren een echte fobie voor vuurwerk ontwikkelen maar ook voor andere harde geluiden. Het wordt dan van kwaad tot erger waarbij de angst gegeneraliseerd kan worden en uw dier ook angstig wordt voor onweer, luchtballonnen, helikopters, enz.

Vuurwerkangst is een veel voorkomend probleem bij honden. Tussen de 40-70% van de honden heeft een geluids-overgevoeligheid waar vuurwerkangst ook onder valt. Er zijn rassen die gevoeliger zijn voor geluiden dan andere, het komt vooral voor bij herders en collies. Maar ook bij katten kan vuurwerkangst een probleem zijn.

Signalen bij uw dier die wijzen op vrees en angst:

  • Oren naar beneden of achteren en staart omlaag/tussen de benen
  • Lage houding
  • Terugtrekken van de mondhoeken
  • Verhoogde waakzaamheid: alsmaar aan het “scannen”
  • Hyperactiviteit: rusteloosheid, ijsberen, ronddraaien
  • Vocaliseren: blaffen, janken bij honden en miauwen bij katten
  • Omrollen op de rug
  • Plassen
  • Likken
  • Oogcontact vermijden
  • Overspronggedrag
  • Aandachtvragend gedrag kan toe- of afnemen
  • Verstoppen, pogingen om te ontsnappen, weglopen
  • Verminderde eetlust
  • Beven, vergrote pupillen, kwijlen, versnelde ademhaling/hijgen en hoge hartslag

Tips voor oudejaarsdag en de jaarwisseling

Er zijn verschillende manieren om met deze angst om te gaan. In de eerste instantie is het van belang om het blootstellen van het dier aan de prikkels die het ongewenste angstgedrag veroorzaken te voorkomen. Bij voorspelbaar vuurwerk is het van belang uw dier op een veilige afstand te houden of het zelfs weg te brengen naar een rustige omgeving bv een vertrouwd pension of een ander bekend oppas-adres.

Als de prikkels niet kunnen worden vermeden is het van belang om de intensiteit van de prikkels te verlagen.

Tips hiervoor zijn:

  • Ramen en deuren dicht
  • Gordijnen/rolluiken dicht
  • Achtergrond geluiden gebruiken als TV of radio aanzetten. Zorg dat deze ook weer niet zo hard aan staan dat het dier juist overprikkeld wordt.
  • Deken over de bench leggen of zet de mand op een andere, rustigere plek in huis.

Wat kunt u nog verder zélf doen?

Rustig blijven: blijf rustig bij harde knallen. Als de baas rustig blijft, ziet de hond dit als voorbeeld. Is uw hond erg geschrokken, blijf dan staan en laat uw hond herstellen. Bij direct doorlopen kan de schrikreactie versterkt worden.

Steun uw hond: zorg dat u in de buurt blijft als uw hond erg bang is, geef hem de mogelijkheid bij u te zijn. Met overdreven aaien en troosten wordt het alleen maar erger, de hond wordt daarmee beloond voor het bang zijn. Maar ook met, zoals zo vaak wordt geadviseerd, de hond negeren wordt het alleen maar moeilijker gemaakt voor de hond. Dus kies voor: steunen, aanwezig zijn en vastigheid bieden. Laat de hond niet alleen, ook als hij niet bang is. De jaarwisseling is een stressvolle ervaring waarin de baas als vertrouwd persoon een veilige haven is.

Uitlaten: laat de hond aangelijnd uit. Check de lijn, de gespen en de musketonhaken of ze nog stevig zijn. Is de hond erg bang, gebruik dan een tuig in combinatie met een halsband. Neem geen enkel risico, als de hond schrikt en wegloopt is het leed niet te overzien. Laat uw hond liever een paar keer kort uit, in plaats van een lange wandeling met veel knallen en stress en kies zoveel mogelijk rustige uitlaatplekken uit. Verder is het handig om momenten uit te kiezen wanneer het rustiger is met het vuurwerk, bv ‘s morgens vroeg en rond etenstijd. Ook kan het helpen om samen met een niet-angstige hond te gaan wandelen. Angstige honden kunnen elkaar juist aansteken! Ze imiteren elkaars gedrag, zowel goed- als slecht gedrag.

Check de chip van uw dier: Wanneer er een angst-moment optreedt, kan het zijn dat uw dier wegloopt of verdwaalt. Het is daarom belangrijk dat de chip van uw dier juist geregistreerd staat. Komt u hier niet uit? Onze paraveterinairen helpen uw graag.

Kauwen ontspant: door te kauwen op een lekkere kluif komen er stoffen vrij bij de hond waardoor hij zich kan ontspannen. Koop een heerlijke grote kluif, maar als hij hem niet wil aannemen dan is hij écht te bang en kunt u hem het beste gewoon bij u op z’n veilige plekje laten liggen.

HELP, mijn hond is echt heel erg bang!

Als bovenstaande tips allemaal niet werken en uw dier echt heel bang is, dan is het mogelijk om hem door deze periode heen te helpen met ondersteunende medicatie. In overleg met de dierenarts kan er gekozen worden om kalmerende medicatie voor te schrijven die angst en spanning verminderen.

Sileo
Sileo (werkzame stof dexmedetomidine)is geregistreerd voor honden ter vermindering van acute angst en stress die samenhangt met geluid, zo ook geluid door vuurwerk. Dit is een plakkerige gel die toegediend moet worden op het mondslijmvlies (niet op of onder de tong, maar achterin de wangzak). Sileo is specifiek bedoeld voor oudjaarsdag zelf. De eerste dosis kan gegeven worden bij de eerste signalen van angst bij de hond of bij de eerste vuurwerk-knal danwel onweers-knal. Na de eerste dosis mag Sileo voor 1 gebeurtenis 5x worden gegeven, steeds met 2 uur ertussen. Tot 15 min na toedienen geen eten geven. Er is voorzichtigheid geboden bij honden < 16 weken en >17 jaar of < 2 kg.
Voor katten is Sileo niet veterinair geregistreerd maar kan het in bepaalde gevallen wel worden toegepast.
Tessie
Nieuw op de markt sinds 2023 is Tessie ( werkzame stof tasipimidine). De stof remt het vrijkomen van noradrenaline waardoor de schrikreactie en opwinding afnemen. Het is advies is 1uur voor de gift en 1 uur na de gift geen eten te geven. Het mag tot maximaal 3x per 24u herhaald worden, met minimaal 3uur tussen 2 giften en voor max 9 opeenvolgende dagen. Tessie is niet geschikt voor honden < 2 kg lichaamsgewicht of katten. Er is voorzichtigheid geboden bij dieren < 6 maanden of > 14 jaar.
Pexion
Pexion (werkzame stof imepitoine)is, behalve voor epilepsie, ook geregistreerd voor het verminderen van onrust en angst geassocieerd met een fobie voor harde geluiden bij honden. Het activeert bepaalde receptoren in het lichaam waardoor angst en onrust afnemen.
Het advies is om minimaal twee dagen voor oudjaar te starten maar Pexion kan ook al veel eerder toegediend worden. De dosering is 2xdaags en het is daarbij van belang dat er iedere keer dezelfde hoeveelheid tijd zit tussen het geven van de tablet en het voer. Er is voorzichtigheid geboden bij dieren < 2.5 kg of < 12 maanden leeftijd.

Natuurlijke middelen

Als u een reden heeft om geen reguliere medicatie te gebruiken, zijn er ook natuurlijke middelen waarmee de hond ondersteund kan worden. Middelen die regelmatig en veilig ingezet worden ter ondersteuning bij vuurwerkangst zijn:

  • Zylkene / Telizen: voederadditieven die ondersteuning bieden bij angst- en stresssituaties.
  • Thundershirt: een soort T-shirt dat strak om de hond zit met verschillende drukpunten, gebaseerd op inbakeren.
  • Veggiedent Zen: een kauwstick op basis van groene thee met een rustgevende werking.

Training

De lange termijn aanpak richt zich op ruim van te voren trainen op (harde) geluiden zodat dieren niet of minder bang zijn. Vroegtijdige training, dus niet in de laatste week van december maar al in de zomer en met een ervaren trainer.

Bron: Faculteit der Diergeneeskunde Utrecht 2024

Neem contact op met De Berg